Genel olarak, domain de denen ve site adresi anlamına gelen alan adları, satın alındığı tarihten itibaren bir yıl geçerlidir yani bir alan adının tescili, kaydeden kişinin sonsuza dek onun sahibi olduğu anlamına gelmez.
Alan adları kaydedildiklerinde sınırlı bir süre için “kiralanmış” olurlar. Kiralama süresi sona erdiğinde de kullanımının devamı için yenileme ücretinin ödenmesi gerekir. Ancak birçok kişi alan adlarını satın aldıktan belirli bir süre sonra yenilenmesi gerektiğini bilmez ya da yenileme tarihini unutur, bu da alan adını başkasının kapmasına neden olabilir.
Bir Alan Adının Süresi Dolduktan Sonra Ne Yapılmalıdır?
Çoğu zaman, alan adınızı tescil ettirdiğiniz domain ve hosting şirketleri, web sitenizi çalışır durumda tutma şansınızı kaçırmamanız için alan adınızın yenileme tarihi yaklaşmadan önce hatırlatma mesajları gönderir. İdeal olan, alan adınızı kullanma süresinin dolmasını beklemeden yenilemenizdir.
İnternet, web sitelerini isimleriyle değil, IP adresleri üzerinden tanımlar; bu nedenle sitelerin depolandığı her web sunucusunun, alan adlarını IP adreslerine çevirmek için bir Alan Adı Sistemi (DNS) sunucusuna ihtiyaç duyar.
Süresi dolmuş bir alan adı için DNS bir IP adresiyle bağlantı kuramaz.
Alan Adları Ne Zaman Boşa Düşer?
Bir alan adının yaşam döngüsünde: Kaydedilebilir, Yenilenmiş (Renewed), Süresi Dolmuş (Expired), Kefaret (Redemption), Silme Bekleniyor (Pending drop/deletion) gibi aşamalar söz konusudur.
Geçerlilik süresi sona eren domain, bir gün içinde veya yirmi dört saat sonra kayıt operatörü tarafından devre dışı bırakılır ve domain “düşmüş” ya da “süresi dolmuş” olarak adlandırılır. Bu sadece web sitesinin değil alan adına bağlı e-posta hesabının da aktifliğini yitirmesi demektir. Ancak, bir alan adının süresi dolduktan sonra hemen oyun dışı kaldığını söyleyemeyiz. Bir ila kırk gün arasında, alan adınızı kayıt şirketinin belirlediği yenileme ve gecikme ücretini ödeyerek tekrar yenileyebilirsiniz.
Burada bilinmesi gereken bir diğer önemli nokta da bir alan adının süresi dolduğunda, yenileme işlemi yapılmadıkça farklı bir domain ya da hosting firmasına transfer edilemez oluşudur.
Yukarıda sözü edilen 40 günlük sürede yenileme işleminin yapılmaması ile kefaret süreci (redemption period) denen 30 günlük bir süre başlar ve bu süre zarfında çoğu kayıt şirketi, alan adında bulunan bilgileri silmeye başlar. Alan adı internetten tamamen kaldırılabilir, bu da ayarlarınızı ve bilgilerinizi geri almanızın pahalıya mal olabileceği anlamına gelir. Çünkü çoğu kayıt şirketi, alan adınızı kurtarmak için yüksek bir ücret talep edecektir. Bu nedenle kefaret sürecine düşmemeye dikkat etmelisiniz.
Son aşama, 30 günlük redemption period’un ardından başlayan ve alan adınızın silinmemesi için yapabileceğiniz hiçbir şeyin kalmamış olduğu beş günlük “pending delete” dönemidir. Bu süre içinde alan adınızı yenileyemezsiniz.
Tüm bu aşamalardan geçen bir alan adının yeni bir IP adresini işaret edecek şekilde yeni bir web sitesi için tekrar kullanılabilmesi, pending delete denen bu 5 günden sonra başlar.
Alan adını üstteki aşamalar boyunca geri alamamış bir site sahibi için asıl kabus farklı kişilerden önce alan adını kaydedemezse, başkalarının kapabileceği gerçeğidir.
Domain Durum Kodları
Bir alan adının mevcut durumunu öğrenmek için WHOIS kayıtlarına bakılabilir. WHOIS; alan adı kaydı sırasında verilen sahiplik bilgileri, alan adının kayıtlı olduğu kuruluş, kayıt ve yenileme tarihleri gibi bilgilerin kaydedildiği bir veri tabanıdır.
Extensible Provisioning Protocol (EPP) yani Genişletilebilir Hazırlama Protokolü kodları, bir alan adının WHOIS kayıtlarında durumunu belirten kodlara denir. Her alan adının en az bir durum kodu bulunur.
Alan adınızın düşmek üzere olup olmadığını, yetkisiz transferleri, yetkisiz yenilemeleri veya izinsiz silmeleri önlemek için alan adınızın güvenli bir şekilde kilitlenmiş olup olmadığını bu kodlar sayesinde anlayabilirsiniz.
Tescil ettirdiğimiz domain ile ilgili herhangi bir kısıtlamanın veya bekleyen eylemin olup olmadığını, varsa alan adınızın ne zaman kullanılabilir hale geleceğini de yine bu kodlardan öğrenebiliriz.
İki farklı EPP durum kodu türü bulunur; istemci ve sunucu kodları. Alan adınız için WHOIS araması yaptığınızda her iki tür durum kodu da görünür. Standartlaştırılmış alan adı kodlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Ekleme Dönemi (Add Period)
Alan adınızın kaydının ilk birkaç günü için kullanılan bilgilendirici bir durum kodudur. Bunu alan adınızla ilgili herhangi bir “sorun yok” şeklinde anlayabilirsiniz. Bu kodu gördüğünüzde bir alan adının kayıttan sonra en az 60 gün boyunca mevcut kayıt kuruluşunda kalması gerektiğini, bu süre içinde başka kuruma transferinin yapılamayacağını hatırlamanızda yarar var.
Otomatik Yenileme Dönemi (Auto Renew Period)
Bir alan adının tescil süresinin sona ermesinden sonra sürenin otomatik olarak uzatılması yani yenilenmesidir.
Aktif Değil
Alan adınızın DNS’de etkinleştirilmediğini belirten durum kodudur. Belge gerektiren com.tr gibi alan adı uzantılarında gerekli belgeleri sağlamadıysanız bu kodla karşılaşabilirsiniz. Kayıt şirketinizle iletişime geçmeniz önerilir. Kayıt operatörünüzün “clientTransferProhibited”, “clientDeleteProhibited” ve “clientUpdateProhibited” gibi kısıtlamalarını yürürlüğe koyması, alan adınızın yetkisiz transfer edilmesini, silinmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Oluşturma Bekleniyor (Pending Create)
Alan adınızı oluşturma isteğinizin alındığını ve işleme konduğunu ifade eder.
Aktif / Ok
Herhangi bir bekleyen işlemi ya da yasağı bulunmayan alan adları için kullanılan durum kodudur.
Silinmeyi Bekliyor (Pending Delete)
Bu durum kodu Redemption Period veya Pending Restore ile karıştırılabilir. redemptionPeriod veya pendingRestore durumuyla birleştirilmezse pendingDelete durum kodu, alan adınızın 30 gündür kefaret (redemptionPeriod)durumunda olduğunu ve bu 30 günlük süre içinde alan adınız yenilenmezse bu sürenin sonunda silinerek veritabanından çıkarılacağını bildirir. Silme işlemi gerçekleştiğinde, alan adı, kayıt otoritesinin politikalarına bağlı olarak tekrar kaydedilebilir.
Yenilenmeyi Bekliyor (Pending Renew)
Bu durum kodu, alan adınızı yenileme isteğinin işleme konduğunu gösterir. Eğer alan adınızı yenileme talebinde bulunmadıysanız ve yenileme ücretini ödemek istemiyorsunuz, artık kullanmak istemediğinizi kayıt operatörünüze bildirmelisiniz.
Geri Yükleme Bekleniyor (Pending Restore)
Kayıt şirketi, alan adı kayıt kuruluşunun gerekli geri yükleme belgelerini sağlamasını beklerken domaini bu durumda tutar. redemptionPeriod durumunda olan alan adınızın geri yüklenmesinin talep edildiğini gösterir. Kayıt operatörü, belirli bir süre içinde belgeleri sağlamazsa, domain redemptionPeriod durumuna geri dönecektir. Bu nedenle bu yedi günlük süre içinde alan adınızın durum kodlarını izlemeniz önerilir.
Transfer Bekleniyor (Pending Transfer)
Alan adınızı yeni bir kayıt kuruluşuna aktarma isteğinizin alındığını ve işleme koyulduğunu bildiren durum kodudur. Alanınızı transfer etme talebinde bulunmadıysanız ve WHOIS kaydında bu kodu görüyorsanız transfer talebini reddetmeleri için bir an önce kayıt şirketinizle iletişime geçmelisiniz.
Bekleyen Güncelleme (Pending Update)
Alan adınızı yenileme isteğinizin işleme konduğunu gösterir. Böyle bir talebiniz oladıysa sorunu çözmek için derhal kayıt şirketinizi aramalısınız.
Kefaret Süresi (Redemption Period)
Kayıt kuruluşunun alan adınızı silmek istediğini gösterir. Alan adınız 30 gün boyunca bu statüde tutulur. RedemptionPeriod’un sona ermesini izleyen beş takvim gününden sonra da alan adınız veri tabanından silinir ve tekrar kayıt için uygun hale gelir.
Yenileme Dönemi (Renew Period)
Alan adınızın kullanım süresi kayıt şirketi tarafından uzatıldığında / yenilendiğinde görünen durum kodudur. Domain Yenileme Nedir? adlı yazımızdan söz konusu prosedürleri ve domain yenilemeyi unutan ünlü markaları öğrenebilirsiniz.
Süresi dolan .com/.net/.org gibi alan adlarının kullanım hakkı, yenileme işlemiyle uzatılmadığında; yenileme ücretine geçen süreye göre belirlenen gecikme ücreti ilave edilir. Bu süreçte, alan adınızın sizin için tamamen oyun dışı kalmaması adına domain Turhost tarafından belirli bir süre koruma altına alınır. Söz konusu süre domain uzantısına göre 1 ila 36 gün arasında değişmektedir. Geç yenileme bedeli ile ilgili bilgiye domain sayfamızdan erişebilirsiniz.
Sunucu Silme Yasak (ServerDeleteProhibited)
Bu durum kodu, alan adınızın silinmesinin engellenmesi anlamındadır. Genellikle yasal anlaşmazlıklar sırasında, talebiniz üzerine veya Redemption Period durumu mevcut olduğunda nadiren yürürlüğe girer. Bu kod, alan adınızla ilgili çözülmesi gereken bir sorunu işaret edebilir.
Sunucu Bekletme (Server Hold)
Alan adınızın kayıt operatörü tarafından belirlenen bu kod, alan adınızın DNS’de aktif olmadığı anlamına gelir.
Sunucu Yenilenmesi Yasak (Server Renew Prohibited)
Kayıt operatörünün alan adı kayıt kuruluşuna alan adınızın yenilenmesi için izin vermediğini gösteren domain durum kodudur. Genellikle yasal anlaşmazlıklarda veya alan adınız silinmek üzereyken görülen koddur.
Sunucu Aktarımı Yasak (Server Transfer Prohibited)
Alan adınızın mevcut kayıt şirketinden başka birine aktarılmasının engellendiğini ifade eden sık rastlanmayan bir domain durumudur. Kayıt şirketi ile görüşerek sahip olduğunuz domainle ilgili acilen ilgilenilmesi gereken bir sorun olup olmadığını netleştirmelisiniz.
Sunucu Güncellemesi Yasak (Server Update Prohibited)
Domainin güncellenmesinin / yenilenmesinin engellendiği ve alan adınızın kilitlendiği anlamına gelen durum kodudur.
Transfer Süresi (Transfer Period)
Alan adınızın yeni bir kayıt kuruluşuna aktarılması sırasında görünen alan adı kodudur. Domain transferi talebiniz yokken bu kodu gördüyseniz, alan adınızı kaydettiğiniz hosting ya da domain şirketiyle iletişime geçmelisiniz.
Müşteri Silme Yasak (Client Delete Prohibited)
Alan adı kaydını silmenin mümkün olmadığını ifade eder. Domainlerin ele geçirilmesi veya dolandırıcılık nedeniyle silinmelerinin önlenmesi için yürürlüğe giren bir koddur.
Müşteri Bekletme (Client Hold)
Kayıt operatörünüze alan adınızın DNS’de aktifleştirilmemesini ileten durum kodudur.
İstemciyi Yenilemek Yasak (Client Renew Prohibited)
Kayıt operatörünüze alan adınızın yenilenme isteğinin reddedilmesini söyleyen pek sık karşılaşılmayan durum kodudur.
Müşteri Transferi Yasak (Client Transfer Prohibited)
Bu durum kodu, alan adını transfer etmenin mümkün olmadığını gösterir. Yetkisiz transferleri önlemeyi amaçlar.
İstemci Güncellemesi Yasak (Client Update Prohibited)
Yetkisiz güncellemelerin önlenmesi için alan adını güncellemenin mümkün olmadığını belirten domain durum kodudur. Alan adınızı güncellemek istiyorsanız, kayıt şirketinizden bu durum kodunun kaldırılmasını istemeniz gerekir.
Özet
Süresi dolmuş ve yenileme ücreti ödenmemiş bir alan adı, artık bir IP adresini işaret etmeyen alan adıdır. Yıllardır emek verdiğiniz bir web siteniz varsa alan adınızı kaybetmek, sitenizin değerli trafiğini ve kârını kaybetmek ve yeniden başlayacak hevesi mumla aramak anlamına gelebilir.
Twitter, Instagram ve Youtube gibi sosyal medya hesapları için de aradığınız domain’in müsait olup olmadığını gösteren domain sorgulama aracımızı denediniz mi?
