Genellikle “% 99,9 uptime” şeklinde hosting firmalarının web sitelerinde ve reklamlarında karşılaşılan ve “Uptime nedir?” sorusunun peşine düşülmesine neden olan uptime; çalışma süresi anlamına geliyor.
Uptime Nedir?
Bir sistemin güvenilirliğinin ölçüsü olan uptime, bir cihazın çalıştığı süreyi saniye, saat, gün, hafta, ay ve yıl olarak belirten metriğe denir.
Yüksek uptime oranları, bir hosting firmasının sunucularının neredeyse aralıksız çalışır durumda olması ve bu sunucularda barınan web sitelerinin sürekli erişilebilir olması anlamına gelir. Özellikle e-ticaret sitelerine müşterilerin her daim ulaşabilmeleri açısından uptime oranları oldukça önemlidir.
Hosting sektöründe uptime, bir sunucunun kesintisiz çalıştığı ortalama süreyi ifade eder.
Kesinti süresi anlamına gelen “Downtime” ise, “Uptime”ın tam tersidir: Bir hizmetin veya makinenin çalışmadığı zamanı ifade eder. Herhangi bir sistemdeki kesinti genellikle sistemin hizmet verememesini ve müşterilerin memnun olmamasını doğurur.
Dünya’nın en iyi hosting sağlayıcılarının dahi planlı bakım, güvenlik tehditleri, donanım ya da yazılım sorunları, doğal afetler, ciddi elektrik kesintileri, DNS ya da CMS sorunları gibi nedenlerle bazı kesintiler yaşaması olağandır.
Tüm kesinti sürelerinin aynı etkiye sahip olmadığını anlamak da önemlidir. Örneğin, bir pazar sabahı 02: 00-12: 00 arasında planlanan sunucu bakımı, hafta içi öğle saatlerinde meydana gelen bir çökme kadar zararlı olmayacaktır.
Ayrıca, sahip olduğunuz web sitesinin türü, kesinti sürenizin etkisinde de rol sahibidir. Ayda 5.000’den az ziyaretçiye sahip küçük bir kişisel blog, bir saat boyunca kapalı kalırsa kariyeri açısından ciddi bir sorun yaşamaz. Ancak, aylık bir milyon ziyaretçisi bulunan bir e-ticaret sitesi, erişimin beklenmedik bir şekilde kesintiye uğraması durumunda büyük kayıplar yaşayacaktır. Bu nedenle birçok hosting firması, web sitelerinin barındığı sunucuların yüksek uptime oranına sahip olduğunu iddia eder.
Uptime Ne İşe Yarar?
Erişmeye çalıştığınızda yüklenmeyen bir web sitesine ilişkin izleniminiz ne olurdu? Muhtemelen ihtiyaçlarınız için başka bir siteye yönelirdiniz.
İşte bu nedenle, web sitelerinin erişilmez olduğu her bir saniye, sitenin başarısı üzerinde olumsuz etkiye sahiptir.
Ayrıca kesinti süreleri satışların kaybedilmesine, olası satış fırsatlarının kaçırılmasına neden olur ve markanız hakkında tüketicinin gözünde olumsuz bir algı oluşturur. SEO açısından bir sitenin kesintilere uğraması; Google’ın ve diğer arama motorlarının bu tip sitelerden pek de hoşlanmayacağı anlamına gelir. Çünkü site hızı, doyurucu içerik, SSL (güvenlik sertifikası) gibi kriterler arama motorlarının sıralamalarda öncelik verdiği, kullanıcı deneyimini en çok etkileyen faktörler arasındadır.
Web siteniz ayda 1000 dolar getiriyorsa, yüzde 98 uptime oranı sunan bir hosting firması kârınızı ayda 20 dolar veya yılda 240 dolar kadar azaltabilir. Ayrıca müşterileriniz veya arama motorlarının gözünde sayfanız istikrarsız göründüğünden trafik akışınız azalabilir ve bu da daha fazla para kaybetmenize neden olabilir.
Web sitenizin büyük oranda erişilebilir olması için hosting sektöründe kanıtlanmış bir sicile sahip, güvenilir bir hosting sağlayıcısı bulmanız önemlidir. Müşteri desteği de en iyi değerlendirme faktörleri arasında yer alır. Bir sorun olduğunda en kısa sürede bir temsilci ile görüşebilmeniz için 7/24 destek sunan bir hosting firmasıyla çalışmanız önerilir. Ayrıca web hosting planınız web sitenizin performansında etkilidir. Paylaşımlı hosting paketleri, sunucu kaynaklarını diğer web siteleriyle paylaştığınız için kesinti süresine en duyarlı olanlardır çünkü bir web sitesindeki bir sorun veya trafik artışı, söz konusu sunucudaki tüm siteleri etkileyebilir. VPS, VDS ve dedicated sunucu planları daha fazla kaynak ve yalıtılmışlık sunar: siteniz yine de bakımla ilgili kesinti süresine maruz kalacaktır, ancak trafik artışları nedeniyle kesinti yaşamanız beklenmez. Çalışma süresi oranlarınızı artıracak bir başka hosting seçeneği de bulut hosting paketleridir. Bulut sunucular, verilerinizin birden çok sunucuda depolanmasını sağlayan yedekli bir yapıya sahiptir ve sunuculardan biri kapanırsa siteniz yayında kalmaya devam eder.
Uptime Oranı Nasıl Hesaplanır?
Uptime oranı; online olma süresinin toplam etkin kullanılabilirliğe bölünmesiyle elde edilir. Mutlak değer (363 gün) veya yüzde (% 99,7) dahil olmak üzere birkaç farklı şekilde ifade edilebilir.
365 gün x 24 saat = 8.760 aktif çalışma saati anlamına gelir. Yılda en fazla 10 saatlik bir kesinti olabileceğini iddia eden bir hosting firması; 8.760 aktif çalışma saati – 10 saat kesinti = 8.750 saat erişilebilirlik sunacağını bildirmiş olur. Toplam online olma süresini, toplam erişilir olunabilecek süreye bölersek: uptime oranının 8.750 / 8.760 =% 99.885 olduğunu görürüz.
Bir hosting firmasının % 99 uptime oranı vadetmesi; % 1’lik kesinti süresine sahip olduğu anlamına gelir. % 99 kulağa iyi bir oran gibi gelebilir ancak bu yüzdeyi zamana çevirirseniz, bu firmanın sunucularının bir yılda yaklaşık 3 buçuk gün erişilmez olacağı gerçeğiyle yüzleşirsiniz.
Kişisel web siteleri, bloglar ve bilgilendirme amaçlı siteler için bu 3 gün sorun teşkil etmeyebilir ama büyük e-ticaret siteleri için yılda 3 gün erişilmez olmak ciddi zarar anlamına gelebilir.
| GÜNLÜK KESİNTİ | HAFTALIK KESİNTİ | AYLIK KESİNTİ | YILLIK KESİNTİ | |
| %98 | 28,8 dakika | 3,4 saat | 14,4 saat | 7,3 gün |
| %99 | 14.4 dakika | 1,7 saat | 7,2 saat | 3,65 gün |
| %99.9 | 1,44 dakika | 0,17 saat | 0,72 saat | 8,8 saat |
Yukarıdaki tablodan da görebileceğiniz gibi, % 99 uptime oranı ile % 99,9 uptime oranlarının arasında ciddi bir fark bulunmaktadır.
Çoğu hosting sağlayıcısının sunduğu uptime garantileri planlanan sunucu bakımını nitelikli kesintiler arasında saymaz. Teorik olarak, siteniz bakım boyunca kapalı kalır ve bunun için herhangi bir geri ödeme de alamazsınız. Doğal afetler, internet arızası veya bilgisayar korsanlığı gibi faktörler de kesintisiz çalışma garantisi kapsamında olmayabilir.
Bir hosting sağlayıcının geri ödeme teklifi çalışma süresi performanslarının iyi olduğunun bir göstergesi olabilir. Ancak sitenin türüne göre kapalı kalma süresinin telafisi, bu sürede kaybedilen para miktarına kıyasla önemsiz kalabilir.
Özet
Uptime, web sitenizi barındıran sunucunun çalışır durumda olduğu süredir. Uptime oranları genellikle % 99,95 gibi bir yüzde olarak listelenir.
Bir hosting sağlayıcısı yüksek uptime oranlarına sahipse bu; sunucularının iyi performans gösterdiği anlamına gelir.
Saniyelerin önemli olduğu bir dünyada, kusursuz ve tutarlı bir müşteri deneyimi sunmak için güvenilirlik birinci önceliktir, bu nedenle uptime oranı önemsenmelidir.
